Konspekt lekcji

Prowadzący: mgr Małgorzata Pacześniak

Przedmiot: język polski

Klasa: II

Temat: Problem dobrotliwości w „Kamizelce” B. Prusa

Forma: Praca indywidualna oraz w grupach

Czas: 45 minut

Środki dydaktyczne: kartki papieru, mazaki, instrukcje

Pomoce: 1. Bolesław Prus ”Kamizelka”
2. Jan Paweł II „Z listu apostolskiego Salvifici doloris o chrześcijańskim sensie ludzkiego
cierpienia” (fragment)
3. J. Hołówka „Problemy etyczne w literaturze pięknej” – Dobrotliwość (fragmenty)
4. Ryszard Kapuściński „Lapidarium” (fragment)
5. Józef Bachórz „Pozytywizm”

Uczeń w wyniku przeprowadzonej lekcji potrafi:

1. Zinterpretować utwór B. Prusa „Kamizelka”

2. Dostrzegać związek dzieła z kontekstem etycznym, filozoficznym, religijnym

3. Rozpoznawać problematykę egzystencjalną: kłamstwo, zmaganie się człowieka z losem

4. Zdefiniować pojęcia: lapidarium, hospicjum

Przebieg lekcji:

1. Swobodne wypowiedzi na temat zbierania różnych pamiątek. Uczniowie mieli przynieść do szkoły przedmioty, które wiążą się z jakimiś wspomnieniami. Próba wyjaśnienia jakie znaczenie ma takie kolekcjonowanie.

2. Wyjaśnienie pojęcia „Lapidarium” (Załącznik I)

3. Nawiązanie do utworu B. Prusa „Kamizelka”
Narrator zbiera osobliwości; jest sentymentalny; kolekcjonuje smutne pamiątki.

4. Podział uczniów na 5 grup

Ćwiczenie I

Zadaniem przedstawiciela grupy jest wejście w rolę:

doktora - I grupa
pani - II grupa

pana - III grupa
opowiedzenie o przebiegu choroby w 7-10 zdaniach.

Grupa IV i V otrzymuje fragment z książki J. Hołówka”Problemy etyczne w literaturze pięknej” – Dobrotliwość (Załącznik II)

Zwrócenie uwagi na to, że bohaterami utworu są ludzie zwykli, przeciętni – pospolici. Jednocześnie są to ludzie niezwykli, są przykładem poświęcenia i oddania. Ukryta gra prowadzona jest z myślą o szczęściu drugiej osoby.

Relacja grup

5. Zapisanie tematu lekcji

6. Dobrotliwość może łączyć się z postawą Miłosiernego Samarytanina. Wskazanie takich postaw np. Matka Teresa z Kalkuty, wolontariusze w hospicjach itd.

7. Odczytanie fragmentu z „Listu apostolskiego...” Jana Pawła II (Załącznik III)

8. Próba odpowiedzi na pytanie: Czy dobrotliwość może wyrazić się tym, że ludzie nie mówią prawdy?

9. Czy znacie podobne sytuacje? – nawiązania. Czy zawsze należy mówić prawdę?

10. Interpretacja tytułu utworu

Na asocjogramie uczniowie wpisują możliwe znaczenia

walka z nieuchronnym losem towar dla handlarza starzyzną

symbol miłości strój męża

symbol dobroci cierpienie

element prywatnej kolekcji narratora

11. Zadanie domowe

Zbierz i zapisz informacje na temat – hospicjum.

12. Ewaluacja (Załącznik IV)

Załącznik I

Lapidarium to miejsce (skwer w mieście, dziedziniec w zamku, patio w muzeum), gdzie składa się znalezione kamienie, szczątki rzeźb i fragmenty budowli – z to odłamek tułowia albo ręki, a to kawałek gzymsu czy kolumny, słowem, rzeczy będące częścią nie istniejącej (już, jeszcze, nigdy) całości i z którymi nie wiadomo, co robić.

Może pozostaną jako świadectwo czasu przeszłego, jako ślad prób, jako znaki? A może w naszym świecie, już tak zarośniętym, tak ogromnym, a zarazem coraz bardziej chaotycznym i trudnym do objęcia, do uporządkowania, wszystko zmierza w stronę wielkiego collage’u, w stronę luźnego zbioru fragmentów, a więc – właśnie – w stronę lapidarium?

Załącznik II (grupa V)

Życie pozbawione aktywności nie zawsze jest pozbawione sensu. Ludzie spokojni, zasiedziali, skłonni do izolacji, lubią, aby ich życie płynęło powoli, nie przynosiło im niespodzianek i nie zmuszało do rudnych decyzji. Pragną żyć bez niepokojących wzruszeń i nagłych uniesień. Ten rodzaj ospałości wiąże się najczęściej z życzliwością i dobrocią. Takie łagodne postacie skrywają w sobie gotowość do poświęceń. Potrafią przygarnąć chorego psa, bezinteresownie uczyć czyjeś dziecko obcego języka, zaopiekują się osobą, która zasłabła na ulicy albo, jeśli ich pozycja finansowa im na to pozwala, stają się anonimowymi patronami poetów, muzyków lub studentów.

To do nich jak mówi Kazanie na Górze, należeć będzie królestwo niebieskie.

Jednostki usuwające się na margines publicznego życia potrafią stworzyć wyjątkową atmosferę,
w której czuje się duchowy kontakt z drugą osobą. Są cierpliwe, uważne i spostrzegawcze. Obdarzają nas zaufaniem i dążą do porozumienia. To poczucie porozumienia buduje mocniejszą więź między ludźmi niż wspólne dążenie do celów w pracy, w sporcie czy w interesach.

Jacek Hołówek

„Problem etyczne
w literaturze pięknej”

Na podstawie powyższego tekstu

- zapiszcie, co to jest dobrotliwość

- spróbujcie powiązać pojęcie dobrotliwości z problemem występującym w :Kamizelce”

Załącznik III

Miłosiernym Samarytaninem jest każdy człowiek, który zatrzymuje się przy cierpieniu drugiego człowieka, jakiekolwiek by ono było. Owo zatrzymanie się nie oznacza ciekawości, ale gotowość. Jest to otwarcie jakiejś wewnętrznej dyspozycji serca, które ma także swój wyraz uczuciowy. Miłosiernym Samarytaninem jest każdy człowiek wrażliwy na cudze cierpienie, człowiek, który wzrusza się nieszczęście bliźniego. Jeżeli Chrystus, znawca wnętrza ludzkiego, podkreśla owo wzruszenie, to znaczy, że jest ono również ważne dla całej naszej postawy wobec cudzego cierpienia. Trzeba więc w sobie pielęgnować ową wrażliwość serca, która świadczy o współczuciu z cierpiącym. Czasem owo współczucie pozostaje jednym lub głównym wyrazem naszej miłości i solidarności
z cierpiącym człowiekiem.

Jan Paweł II

Z listu apostolskiego Salvifici doloris
o chrześcijańskim sensie ludzkiego cierpienia

Załącznik IV

To co złe

Jak się uczyłem?

Co myślę o tym?

Czego się nauczyłem?

Jakie to ma znaczenie?

Jakie było moje zaangażowanie w pracę?